Zeyd bin Harise

Zeyd bin Hârise ( d. 575 ö. 629), Peygamber Muhammed'in azatlı kölesi ve evlatlığı olan sahabi. Kur'an'da ismi anılan tek sahabi'dir.

Yemen'de doğdu. Sekiz yaşında ailesinin yanından kaçırılarak Mekke'ye götürüldü ve burada köle olarak satıldı. Hakim bin Hizam onu alarak halası Hatice'ye hediye etti.Muhammed'le evlendikten sonra Hatice, onu Muhammed'e hediye etti.Yıllar sonra Zeyd bin Harise'nin izine ulaşan ailesi, onu geri almak istedi. Muhammed'in kendisine, dilediği gibi davranmasını söylemesine rağmen Zeyd, Muhammed'in yanından ayrılmak istemedi. Bunun üzerine Muhammed, onu evlat edindiğini ve artık kendisine mirasçı olduğunu bildirdi. Bundan sonra Zeyd bin Harise, Kur'an öz ve üvey evlatların aynı olmadığını söyleyene (Ahzab 37) kadar Zeyd bin Muhammed adıyla anıldı.Peygamber evlatlığı olan Zeyd'i, dadısı Ümmü Eymen ile evlendirmişse de, bu kadının ihtiyar olması nedeniyle ve bazı nedenlerden ötürü Zeyd'i halasının kızı Zeyneb binti Huveyze ile nikahlamıştır. Fakat bu evlilik istenildiği şekilde gitmemiş, Zeyd ile Zeyneb boşanmışlardır. Daha sonra boşanan Zeyneb'i peygamber nikahlamıştır ki bu konu İslam tarihinin en tartışmalı olaylarından birisi olmuştur.Müslüman olan ilk dört kişiden biridir. 622 yılındaki hicrete katılarak Mekke'den Medine'ye göç etti. İslam'ı tebliğ için Muhammed'le birlikte Taif'e gitti. Taifliler onları kovarak, taşa tuttu. Zeyd bin Harise'nin, Muhammed'i taşlardan korumak için kendini siper ettiği rivayet edilir.Bedir, Uhud ve Hendek savaşlarına katıldı. Bizans Ordusu'yla yapılan Mute Savaşı'nda İslam Ordusu'nun komutanı olarak görevlendirildi. Bu görevlendirme ile ilgili Muhammed'in rivayet edilen hadisi aşağıdaki gibidir:

Zeyd bin Harise’yi kumandan tayin ettim. Zeyd bin Harise şehit olursa yerine Cafer bin Ebu Talib geçsin. Cafer bin Ebu Talib şehit olursa, Abdullah bin Revaha geçsin. Abdullah bin Revaha da şehit olursa, Müslümanlar aralarından münasip birini seçip onu kendilerine kumandan yapsın.

Mute Savaşı'nda şehit edildi. Rivayet edildiğine göre Muhammed, şehit edilişini sahabeye gözyaşları içinde bildirir ve Allah'ım; Zeyd'e mağfiret et! Allah'ım; Zeyd'e mağfiret et! Allah'im; Zeyd'e mağfiret et! Allah'ım; Câfer'e mağfiret et Allah'ım; Abdullah bin Revâha'ya mağfiret et şeklinde dua eder.